BỆNH ĐUÔI TRẮNG Ở TÔM CÀNG XANH

(White tail Disease- WTD)

Ts. Bùi Quang Tề

Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I

1. Tác nhân gây bệnh

Chủng virus thứ nhất lớn hơn là giống Macrobrachium rosenbergii Nodavirus (MrNV- hình 1) thuộc họ Nodaviridae, hình khối 20 mặt, không có vỏ bao, đường kính 25nm, axit nucleoic nhân là ARN.  Chủng virus thứ hai cực nhỏ (extra small virus XSV- Hình 2) có hình khối 20 mặt, đường kính 15nm. Virus ký sinh trong tế bào chất của tế bào cơ đuôi, mang, dạ dày, ruột, cơ đầu, chân bơi, bạch huyết, cơ tim, buồng trứng. Nhưng chưa tìm thấy virus ký sinh ở mắt và gan tụy.

2. Dấu hiệu bệnh lý

Từ giai đoạn postlarvae tôm tôm kém ăn, xuất hiện màu trắng đục của ở phần bụng (Hình 3). Trong các trại ương giống khi tôm nhiễm bệnh tỷ lệ chết tới 100%. Kiểm tra dưới kính hiển vi điện tử tôm nhiễm bệnh bằng phương pháp nhuộm âm có hai loại virus, chủng thứ nhất virus không có vỏ bao, hình khối 20 mặt, đường kính 26-27nm. Loại thứ hai nhỏ hơn nhiều, có đường kính 14-16nm, gọi là virus siêu nhỏ (extra small virus- XSV)

Hình 1: Macrobrachium rosenbergii Nodavirus- MrNV (theo Bonami và CTV, 2005)

Hình 2: Extra small virus XSV (theo Bonami và CTV, 2005)

Hình 3: Tôm càng xanh giống nhiễm bệnh đuôi trắng

3. Phân bố và lan trunyền bệnh

Bệnh đuôi trắng (WTD) gặp ở tôm càng xanh (Macrobrachium rosenbergii). Bệnh xuất hiện ở Pháp, ấn Độ, Trung Quốc và Đài Loan. Việt Nam chưa nghiên cứu nhiều bệnh này, nhưng cũng đã có những thống báo ở cá trại sản xuất giống tôm càng xanh đã xuất hiện bệnh trắng đuôi ở ấu trùng và tỷ lệ chết rất cao.

4. Chân đoán bệnh

Bằng kỹ thuật RT-PCR, ELISA, kỹ thuật lai dot blot. Kính hiển vi điện tử.

5. Phòng bệnh

Áp dụng biện pháp phòng bệnh tổng hợ. Kiểm tra bệnh đuôi trắng tôm bố mẹ trước khi cho đẻ.